Czy solarium to bezpieczna metoda na uzyskanie opalenizny? W artykule omówimy działanie promieniowania UV, ryzyka zdrowotne związane z korzystaniem z solariów oraz zasady, które warto znać przed sesją opalania. Dowiedz się, jak dbać o skórę po opalaniu i kto powinien unikać tej formy opalania!
Czy solarium jest bezpieczne dla zdrowia?
Solarium od lat budzi kontrowersje wśród specjalistów zajmujących się zdrowiem publicznym. Chociaż dla wielu osób kusząca jest szybka i równomierna opalenizna, naukowcy podkreślają, że korzystanie z lamp UV niesie za sobą określone ryzyko zdrowotne. W 2009 roku Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) zakwalifikowała solaria do pierwszej grupy czynników rakotwórczych, obok azbestu czy tytoniu.
Według dostępnych danych ryzyko zachorowania na nowotwory skóry wzrasta o 75% u osób, które korzystały z solariów przed ukończeniem 30-35 roku życia. W niektórych krajach, takich jak Brazylia i Australia, wprowadzono całkowity zakaz komercyjnych salonów solaryjnych. W Polsce od 2018 roku obowiązuje zakaz korzystania z łóżek opalających dla osób poniżej 18 roku życia. Bezpieczeństwo korzystania z solarium zależy od wielu czynników, takich jak typ skóry, stan zdrowia czy przestrzeganie zasad korzystania z urządzeń.
Jak działa promieniowanie UV w solarium?
Podczas sesji opalania w solarium skóra jest wystawiona na działanie promieniowania UV, które emituje specjalistyczna lampa. Promieniowanie to jest podobne do tego obecnego w świetle słonecznym, jednak jego natężenie i skład mogą się znacząco różnić w zależności od rodzaju lampy i ustawień urządzenia. Opalanie w solarium odbywa się w krótszym czasie niż na słońcu, ale może być bardziej intensywne dla skóry.
Lampy UV stosowane w solariach mają określoną moc, która według norm unijnych nie może przekraczać 0,3 W/m2. Żywotność lamp wynosi od 500 do 800 godzin, a po tym okresie mogą one emitować niebezpieczne dla zdrowia promieniowanie. Ważne jest, by klienci pytali w salonach o parametry i certyfikaty lamp, ponieważ nieprawidłowe użytkowanie może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Rodzaje promieniowania UV
Zrozumienie różnic między typami promieniowania UV jest kluczowe dla świadomego podejścia do opalania w solarium. Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje promieniowania ultrafioletowego: UVA, UVB i UVC. Każdy z nich ma inne właściwości oraz wpływ na skórę człowieka.
W solariach najczęściej używa się promieniowania UVA, które odpowiada za szybki efekt opalenizny, ale również głębiej penetruje skórę, przyspieszając procesy starzenia się i zwiększając ryzyko nowotworów. UVB natomiast ma mniejszy udział, lecz jest bardziej odpowiedzialne za oparzenia i stymulację produkcji witaminy D. Promieniowanie UVC jest najgroźniejsze, jednak nie dociera do Ziemi ani nie jest stosowane w lampach opalających.
Porównanie promieniowania UV z solarium i słońca
Istnieją istotne różnice między promieniowaniem emitowanym przez słońce a tym generowanym przez lampy w solarium. Promieniowanie UV w solarium może być intensywniejsze niż promieniowanie słoneczne, co zwiększa ryzyko oparzeń oraz uszkodzenia DNA komórek skóry.
Podczas gdy słońce emituje mieszaninę promieniowania UVA i UVB w zmiennych proporcjach w zależności od pory dnia i roku, lampy opalające są skonfigurowane tak, by przewagę miało UVA. Oznacza to, że czas opalania w solarium, nawet jeśli jest krótszy, może wiązać się z większym narażeniem na szkodliwe skutki promieni UV.
Jakie są ryzyka związane z korzystaniem z solariów?
Korzystanie z solarium niesie za sobą poważne ryzyko zdrowotne, szczególnie jeśli nie przestrzega się zasad korzystania oraz ignoruje przeciwwskazania. Najczęściej wymieniane skutki to nowotwory skóry, w tym czerniak, oraz szereg innych efektów ubocznych.
Osoby regularnie korzystające z solariów są także narażone na przedwczesne starzenie się skóry, jej przesuszenie, a nawet oparzenia skóry. Istotne jest, aby znać objawy niepożądane i reagować natychmiast w przypadku ich wystąpienia.
Nowotwory skóry i czerniak
Najpoważniejszym zagrożeniem związanym z ekspozycją na promieniowanie UV w solarium jest rozwój nowotworów skóry. Czerniak złośliwy to jeden z najbardziej agresywnych i trudnych do leczenia nowotworów, którego ryzyko wzrasta wraz z liczbą i intensywnością sesji opalania.
Ryzyko zachorowania na czerniaka jest szczególnie wysokie u osób korzystających z solariów regularnie przed 30-35 rokiem życia. Skutki mogą być nieodwracalne, dlatego coraz więcej ekspertów i organizacji zdrowotnych apeluje o ograniczenie korzystania z tego typu usług.
W 2009 roku solaria zostały zaklasyfikowane przez IARC do pierwszej grupy czynników rakotwórczych, a ryzyko czerniaka wzrasta aż o 75% u osób, które zaczęły korzystać z lamp UV przed ukończeniem 35 lat.
Inne efekty uboczne korzystania z solariów
Oprócz ryzyka nowotworowego, opalanie w solarium może prowadzić do licznych innych niepożądanych skutków. Często obserwuje się szybsze starzenie się skóry – utratę jędrności, powstawanie przebarwień, zmarszczek i przesuszenia naskórka.
U niektórych osób pojawiają się reakcje alergiczne, zaostrzenie zmian trądzikowych oraz podrażnienia. Długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV może również uszkadzać oczy, zwłaszcza jeśli nie są stosowane okulary ochronne.
Jakie są zasady korzystania z solarium?
Aby zminimalizować ryzyko związane z opalaniem w solarium, należy przestrzegać określonych zasad korzystania. Bezpieczeństwo sesji opalania zależy od stanu technicznego urządzeń, parametrów lamp oraz świadomości osoby korzystającej z usług salonu.
Konieczne jest także regularne sprawdzanie jakości lamp oraz dezynfekcja urządzeń po każdym kliencie. Odpowiednie przygotowanie skóry oraz wybór profesjonalnych preparatów do opalania mają kluczowe znaczenie dla ograniczenia skutków ubocznych.
Przygotowanie do sesji opalania
Prawidłowe przygotowanie do sesji w solarium zaczyna się już na etapie pielęgnacji skóry. Skóra powinna być sucha, czysta i wolna od makijażu oraz perfum. Nie należy stosować zwykłych kosmetyków z filtrem SPF przed wejściem do kabiny, gdyż mogą one ograniczać działanie lamp UV.
Zaleca się dokładne oczyszczenie skóry, usunięcie wszelkich produktów pielęgnacyjnych oraz unikanie używania dezodorantów. Osoby z wrażliwą skórą powinny rozważyć wcześniejszą konsultację z dermatologiem. Przed opalaniem warto także zabezpieczyć znamiona plastrami ochronnymi.
Jak często można korzystać z solariów?
Zbyt częste korzystanie z solarium znacząco zwiększa ryzyko niepożądanych skutków zdrowotnych. Nie zaleca się opalania częściej niż raz na 48 godzin, a czas pojedynczej sesji powinien być dostosowany do fototypu skóry.
Osoby o jasnej, wrażliwej skórze, z licznymi znamionami lub historią chorób skóry powinny ograniczyć lub całkowicie zrezygnować z wizyt w solarium. Najlepszym rozwiązaniem jest przestrzeganie zaleceń personelu oraz wybieranie sprawdzonych, certyfikowanych salonów.
Warto również pamiętać o kilku podstawowych zasadach bezpiecznego opalania w solarium:
- Ustal indywidualny czas opalania zgodnie z zaleceniami dla Twojego fototypu,
- Nie korzystaj z solarium częściej niż raz na 48 godzin,
- Sprawdzaj certyfikaty i parametry lamp, pytaj o ich regularną wymianę,
- Dbaj o właściwą dezynfekcję urządzenia przed sesją.
Kto powinien unikać korzystania z solariów?
Nie wszyscy mogą bezpiecznie korzystać z opalania w solarium. Istnieje szereg przeciwwskazań zdrowotnych oraz grup ryzyka, dla których ekspozycja na promieniowanie UV jest szczególnie niebezpieczna. Ważne jest, aby przed wizytą w salonie ocenić swój stan zdrowia i skonsultować się z lekarzem w przypadku wątpliwości.
Na szczególną ostrożność powinny zwracać osoby z jasną karnacją, licznymi znamionami oraz te, u których w rodzinie występowały nowotwory skóry. Również kobiety w ciąży oraz osoby z chorobami serca i układu krążenia są w grupie wysokiego ryzyka.
Przeciwwskazania zdrowotne
Lista przeciwwskazań do korzystania z solarium jest długa i obejmuje zarówno schorzenia przewlekłe, jak i indywidualne cechy skóry. Osoby z fototypem I i II (bardzo jasna skóra, skłonność do poparzeń, brak naturalnej opalenizny) powinny całkowicie unikać lamp UV.
Do najważniejszych przeciwwskazań należą:
- Przebyte i aktywne nowotwory skóry lub ich występowanie w rodzinie,
- Choroby serca i układu krążenia,
- Ciężkie schorzenia dermatologiczne oraz liczne zmiany barwnikowe,
- Ciąża oraz okres karmienia piersią.
Osoby w grupie ryzyka
Szczególną ostrożność powinny zachować osoby, które już wcześniej doświadczyły oparzeń słonecznych, mają trudności z gojeniem się skóry lub są pod opieką dermatologa. Dodatkowo, osoby przyjmujące leki światłouczulające (np. niektóre antybiotyki, leki hormonalne) również nie powinny korzystać z solariów.
Warto pamiętać, że dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia mają ustawowy zakaz korzystania z łóżek opalających w Polsce.
W Brazylii i Australii wprowadzono całkowity zakaz komercyjnych salonów solaryjnych, a w Polsce osoby poniżej 18 lat nie mogą korzystać z solarium.
Jak dbać o skórę po opalaniu w solarium?
Właściwa pielęgnacja skóry po sesji opalania ma kluczowe znaczenie dla zachowania jej zdrowia i dobrego wyglądu. Skóra po ekspozycji na promieniowanie UV może być przesuszona, podrażniona oraz bardziej podatna na uszkodzenia. Rekomenduje się stosowanie specjalistycznych preparatów nawilżających oraz unikanie kolejnych ekspozycji na słońce bezpośrednio po wizycie w solarium.
Nie należy zapominać o odpowiedniej regeneracji, nawodnieniu organizmu i stosowaniu kosmetyków ochronnych. Jeśli pojawią się objawy podrażnienia lub nadwrażliwości, należy niezwłocznie skonsultować się z dermatologiem.
Preparaty do nawilżania skóry
Po opalaniu w solarium skóra wymaga szczególnej troski. Najlepiej stosować dedykowane preparaty po opalaniu, które łagodzą podrażnienia, przyspieszają regenerację i intensywnie nawilżają naskórek. Produkty te zawierają często pantenol, alantoinę i witaminę E.
Unikać należy silnie perfumowanych balsamów i alkoholu w składzie, które mogą zaostrzyć przesuszenie i podrażnienia. Regularne stosowanie nawilżających balsamów oraz picie dużych ilości wody wspomaga odbudowę bariery ochronnej skóry.
Ochrona oczu podczas sesji opalania
Podczas sesji opalania w solarium nie wolno zapominać o ochronie oczu. Promieniowanie UV może powodować poważne uszkodzenia narządu wzroku, w tym zapalenie spojówek czy nawet trwałe zmiany w siatkówce.
Obowiązkowe jest noszenie okularów ochronnych, które blokują szkodliwe promieniowanie. Nigdy nie wolno korzystać z solarium bez tego zabezpieczenia, nawet podczas krótkich sesji. Odpowiednia ochrona pozwala uniknąć poważnych konsekwencji zdrowotnych i zapewnia większe bezpieczeństwo podczas opalania.
Co warto zapamietać?:
- Solaria zostały zaklasyfikowane przez IARC jako czynnik rakotwórczy, a ryzyko nowotworów skóry wzrasta o 75% u osób korzystających z nich przed 35 rokiem życia.
- Promieniowanie UV w solariach, głównie UVA, jest intensywniejsze niż to emitowane przez słońce, co zwiększa ryzyko oparzeń i uszkodzeń DNA skóry.
- Nie zaleca się korzystania z solarium częściej niż raz na 48 godzin, a czas sesji powinien być dostosowany do fototypu skóry.
- Osoby z jasną karnacją, historią nowotworów skóry, chorobami serca oraz kobiety w ciąży powinny unikać korzystania z solariów.
- Po opalaniu w solarium należy stosować nawilżające preparaty, unikać słońca oraz zawsze nosić okulary ochronne podczas sesji.